Công trường đá lạnh trên đất vải Lục Ngạn

Vào vụ thu hoạch, một phần rất lớn vải Lục Ngạn (Bắc Giang) được xuất đi các tỉnh xa như Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Định…, thậm chí xuất cả sang Trung Quốc.. Cách giữ độ tươi ngon duy nhất được người dân Lục Ngạn sử dụng là dùng đá lạnh để ngâm ướp.

Xe tải đảm nhận vận chuyển nước đá cây tới đại lý, còn việc bốc dỡ hay các công đoạn khác đều do con người thực hiện. Cao điểm, hàng trăm đại lý mua-bán vải sử dụng hàng vạn cây đá mỗi ngày.

Nam nhân công chuyển từng cây đá trên xe tải xuống sân một đại lý mua-bán vải ở phố Kép (xã Hồng Gian, Lục Ngạn). Toàn huyện Lục Ngạn có khoảng 50 cơ sở sản xuất đá cây chuyên phục vụ cho mùa vải, trong đó 2/3 là cơ sở quy mô lớn, mỗi mẻ cho ra 500-1.000 cây đá.

Đá cây sau khi xuống xe ngay lập tức được chặt thành từng khúc…

…. sau đó tiếp được chặt thành từng miếng nhỏ hơn để phục vụ cho việc ướp vải.

Đá nhỏ được đưa vào bể ngâm vải. Quả vải bình thường sẽ bị thâm đen chỉ một ngày sau khi được hái, nhưng có thể giữ tươi ngon tới vài ngày, nếu được ướp lạnh cẩn thận.

Những miếng đá lớn được bọc ni-lông để dùng cho việc ướp lạnh vải vận chuyển đi xa.. Đi đâu cũng nhìn thấy nước đá nên người dân Lục Ngạn hay ví von đây là những “công trường đá lạnh”.

Những đôi tay trần đôi khi mất cảm giác vì tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh nhiều tiếng đồng hồ.

Đồ chống lạnh cho chân chỉ là chiếc giày nhựa và miếng ni-lông cuốn tạm quanh cổ chân.

Nam nhân công liên tục hắt xì hơi sau nhiều giờ đồng hồ làm việc với đá lạnh. Trung bình, một nhân công được trả khoảng 300.000 đồng cho một ngày làm việc.
Hầu hết họ là những người làm thời vụ, mỗi năm tranh thủ được1-2 tháng thu hoạch vải.

Bên cạnh nhu cầu đá là thùng xốp.. Thùng xốp có giá khoảng 40-50.000 đồng/thùng tùy kích cỡ, còn đá lạnh khoảng 30-40.000/cây.
Những chi phí cho việc vận chuyển và bảo quản khiến giá vải bị đội lên khá nhiều.